COVID-19 pandemisi ilk ortaya çıktığı zaman kısa süre içinde tüm dünyada ülkelerin sağlık sisteminin sınırlarını zorlamıştır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bu konuda Azerbaycan'ın COVID-19 pandemisine hazırlık ve müdahale için gerekli kapasitesini hızla artırmayı amaçlayan REACT-C19 projesini başlatmıştır. Proje TABIB ( Tıbbi Arazilerin İdareetme Birliği) ve Haydar Aliyev Fondu tarafından desteklenmiştir.
Proje fikri ortaya çıkmasıyla birlikte Dünya Sağlık Örgütü Azerbaycan ofisi derneğimizle iletişime geçerek pandemiyle savaşta ilgili branşlarda Azerbaycanda çalışacak uzmanlara ihtiyaç olduğunu belirtmiştir. Azerbaycanlı Hekimler Derneği tarafından verilen ilan sonrası başvurular değerlendirilmeye alınmış ve proje kapsamında 3 ay süresince Azerbaycan’da görev yapacak 19 hekim belirlenmiştir.
Proje başkanı Dünya Sağlık Örgütü Azerbaycan temsilcisi Prof. Dr. Hande Harmancı, proje saha koordinatörü Dr. Hamza Zeytinoğlu, proje eğitim koordinatörü Prof. Dr. Halil İbrahim Durak, proje operasyon yürütücüsü AHD Genel Sekreteri Dr. Nesiman Alili olmuştur.
Türkiye’de çalışmakta olan ve bu projeye katılan hekimlere yönelik 1-14 Nisan 2020 tarihinde, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde Dünya Sağlık Örgütü'nün pandemiyle mücadele protokolleri doğrultusunda özel hazırlık eğitimleri gerçekleşmiştir. Pandemiyle mücadelede hastane kapasitelerinin artışı, enfeksiyon kontrolünün sağlanması, yoğun bakım hizmetinin iyileştirilmesi, eğitim ve organizasyon desteği ile ilgili çalışma grubu oluşturulmuştur. Akabinde, proje grubu Haydar Aliyev Fondu sponsorluğunda ayarlanan özel uçakla İzmir’den Bakü’ye gitmiştir.
Anesteziyoloji ve Yoğun Bakım, Enfeksiyon Hastalıkları, Göğüs Hastalıkları, Dahili hastalıklar alanında hekimlerden oluşan proje ekibi dört veya beşerli gruplar halinde 2 haftalık sürelerle Bakü başta olmakla Gence, Goranboy, Şemkir, Ağdaş gibi Azerbaycan’ın çeşitli bölgelerinde TABIB bünyesindeki 12 farklı hastanede çalışmışlardır. Proje ekibi hastanelerin salgın karşısında adaptasyonunun sağlanması kapsamında DSÖ Hastane Hazırlık Rehberi doğrultusunda pandemiden korunma, enfeksiyon kontrolü, hastalık yönetimi, triaj, yatak kapasitesinin artırılması konularında düzenlemeler yapmış, tavsiyelerini paylaşmıştır. Özellikler sağlık çalışanlarına yönelik “Kişisel Koruyucu Ekipman Kullanımı“ “COVID-19 hastalığının klinik yönetimi“, “ Yoğun Bakım koşullarında ARDS hastalarının yönetimi“ gibi konularda klinik eğitimler verilmiştir. Nitekim projenin son ayında Yeni Klinika’da eğitim merkezi kurulmuştur.
Pandeminin ortaya çıktığı ilk aylarda gerçekleştirilen REACT C-19 projesi isminde belirtildiği şekilde bu uluslarası afete karşı Azerbaycanda bir reaksiyon gerçekleştirilmesine katkıda bulunmuş ve 2020 senesi Haziran ayında başarı ile sona ermiştir. Nitekim proje ekibinden 15 hekim TABIB’in teklifiyle Azerbaycanda kalarak Yeni Klinikada 3 ay süresince aktif şekilde çalışmış ve vaka sayısının ülkede pik yaptığı dönemde Azerbaycan halkına hizmet etmişlerdir.
COVID-19 ile mücadele tedbirleri kapsamında hastanelerde temel becerilerin artırılması amacıyla uygulanan ve 3 ay süren REACT-C19 projesine katılan 19 Azerbaycanlı hekimin Bakü ve bölgelerinde çalışmalarını tamamlanmış, projeye katılan doktorlara sertifikaları takdim edilmiştir.
